Το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) δημοσίευσε τα πορίσματα της μελέτης του 2023 με τίτλο «European Citizens and Intellectual Property: Perception, Awareness and Behavior»
Η μελέτη αποσκοπεί στην καλύτερη κατανόηση της στάσης των ευρωπαίων καταναλωτών απέναντι στη διανοητική ιδιοκτησία και καλύπτει τα φυσικά προϊόντα παραποίησης/απομίμησης και το διαδικτυακό ψηφιακό περιεχόμενο.
Ακολουθεί μια σύνοψη των βασικών ευρημάτων της μελέτης ως προς την πρόσβαση στο διαδικτυακό ψηφιακό περιεχόμενο.
1. Οι Ευρωπαίοι έχουν χρησιμοποιήσει παράνομες πηγές ειδικά για να παρακολουθήσουν αθλητικά τον τελευταίο χρόνο. Τα αποτελέσματα ποικίλλουν ανά χώρα: από λιγότερο συχνή στην Ουγγαρία (6 %), τη Φινλανδία (8 %) και την Αυστρία (8 %) και συχνότερη στη Βουλγαρία (21 %) και την Ελλάδα (20 %).
2. H μελέτη παρουσιάζει μια πιο θετική εικόνα όσον αφορά τη στάση των χρηστών απέναντι στο παράνομο περιεχόμενο. Γενικά, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δεν υποστηρίζουν την απόκτηση ψηφιακού περιεχομένου από παράνομες πηγές. Η πλειοψηφία διαφωνεί με διάφορους λόγους που χρησιμοποιούνται για να δικαιολογήσουν αυτή τη συμπεριφορά, όπως: ότι είναι εντάξει μόνο για προσωπική χρήση (65 % διαφωνούν ή τείνουν να διαφωνούν με αυτό), εάν η τιμή του περιεχομένου είναι πολύ υψηλή (72 %) ή εάν το περιεχόμενο δεν είναι διαθέσιμο μέσω νόμιμης πηγής (74 %)- αφορά κυρίως ταινίες και σειρές.
3. Σύμφωνα με τις περισσότερες αντίστοιχες μελέτες των τελευταίων ετών, η αποδοχή της πειρατείας μειώνεται με την ηλικία. Ενώ το 19% των πολιτών ηλικίας 55-64 ετών και το 18% των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω πιστεύουν ότι είναι αποδεκτή η πρόσβαση σε περιεχόμενο μέσω παράνομων πηγών εάν η τιμή είναι πολύ υψηλή, τα ποσοστά αποδοχής εκτοξεύονται στο 41% και 46% στις ομάδες 25-34 και 15-24, αντίστοιχα.
Τα ποσοστά αποδοχής της πειρατείας είναι επίσης υψηλότερα στις νεότερες ηλικιακές ομάδες, όταν το περιεχόμενο δεν είναι διαθέσιμο από νόμιμες πηγές, φθάνοντας το 44% μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 έως 24 ετών. Ωστόσο, η πλειονότητα των Ευρωπαίων (80%) δηλώνουν ότι προτιμούν να αποκτούν περιεχόμενο από νόμιμες πηγές, εάν υπάρχει διαθέσιμη οικονομικά προσιτή επιλογή, ενώ το 69% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η ποιότητα και το εύρος του περιεχομένου είναι καλύτερα από αυτά που διατίθενται από τις παράνομες πλατφόρμες.
4. Το 14% των πολιτών της ΕΕ κάνουν πειρατεία, αλλά όχι αποκλειστικά. Η μελέτη διαπίστωσε ότι το 43% των Ευρωπαίων πλήρωσε για να αποκτήσει πρόσβαση σε διαδικτυακό περιεχόμενο από νόμιμη υπηρεσία τους τελευταίους 12 μήνες. Μόλις το 14% παραδέχτηκε ότι χρησιμοποίησε παράνομες πηγές κατά την ίδια περίοδο, αλλά δεν είναι όλοι «φανατικοί» πειρατές. Από αυτή την ομάδα, έξι στους 10 πολίτες (61%) αγόρασαν επίσης περιεχόμενο από νόμιμες πηγές, αφήνοντας μια μικρή μειοψηφία συνολικά που καταναλώνει περιεχόμενο μόνο από παράνομες πηγές.
5. Το αθλητικό περιεχόμενο είναι δημοφιλές στους πειρατές.
Από το 14% των Ευρωπαίων που αναφέρουν ότι απέκτησαν πρόσβαση σε περιεχόμενο από παράνομες πηγές τους προηγούμενους 12 μήνες, το αθλητικό περιεχόμενο αποτέλεσε τον μεγαλύτερο πόλο έλξης, καθώς αθλητικό περιεχόμενο αποκτήθηκε από παράνομες πηγές από το 12% των Ευρωπαίων, με το 11% να δηλώνει ότι χρησιμοποίησε αποκωδικοποιητή ή κατέβασε εφαρμογές. Επίσης, όσο νεότερος είναι ο πειρατής, τόσο πιο πιθανό είναι να έχει πρόσβαση σε περιεχόμενο παράνομα. Στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών, το 33 % αναφέρει ότι χρησιμοποιεί σκόπιμα παράνομες διαδικτυακές πηγές, το 27 % δηλώνει ότι έχει μεταδώσει περιεχόμενο από παράνομες πηγές για να παρακολουθήσει αθλητικά και το 25 % δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει παράνομες συσκευές ροής για να αποκτήσει πρόσβαση σε περιεχόμενο παράνομα – ποσοστό υπερδιπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ.
6. Πηγές πρόσβασης σε παράνομο περιεχόμενο.
Σχεδόν τέσσερις στους δέκα Ευρωπαίους (43%) που έχουν πρόσβαση σε περιεχόμενο παράνομα στο διαδίκτυο, δηλώνουν ότι το κάνουν μέσω ειδικών ιστότοπων. Περίπου το ένα τρίτο (32%) δηλώνει ότι αποκτά περιεχόμενο χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και περίπου ένας στους τέσσερις (23%) αναφέρει την χρήση εφαρμογών (23%). Τα δίκτυα peer-to-peer όπως το BitTorrent και οι αποκλειστικές υπηρεσίες IPTV χρησιμοποιούνται λιγότερο.
7. Μεταφόρτωση, κοινή χρήση και παροχή περιεχομένου σε άλλους.
Υπάρχει πολύ ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της παράνομης πρόσβασης σε περιεχόμενο και της παράνομης αναφόρτωσής του (uploading): το 42% όσων είχαν πρόσβαση σε διαδικτυακό περιεχόμενο από παράνομες πηγές έχουν επίσης αναφορτώσει προστατευμένο περιεχόμενο.
8. Δικαιολογίες για την χρήση και λόγοι που θα απέτρεπαν την πειρατεία περιεχομένου.
Σύμφωνα με τη μελέτη, όσοι έχουν πρόσβαση σε περιεχόμενο στο διαδίκτυο χρησιμοποιώντας παράνομες πηγές είναι πιο πιθανό να δικαιολογήσουν αυτή τους την συμπεριφορά, με κύριες δικαιολογίες την «προσωπική χρήση» (71%), το υπερβολικά ακριβό νόμιμο περιεχόμενο (68%) και το περιεχόμενο που δεν είναι διαθέσιμο από νόμιμες πηγές (65%).
Οικονομικότερη τιμή και μεγαλύτερο εύρος περιεχομένου από νόμιμες πηγές θα αποτελούσαν σημαντικούς λόγους για την αποτροπή χρήσης παράνομων πηγών (43% και 37%), ενώ η καλύτερη κατανόηση της ζημίας που προκαλείται από τη χρήση πειρατικού περιεχομένου στους παραγωγούς περιεχομένου ή στις θέσεις εργασίας και στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι πολύ λιγότερο πιθανό να αποτρέψει τους χρήστες (22% και 21%) από τη χρήση παράνομων πηγών.